Tłusty czwartek, początki i obecna forma święta.

Wstęp. Wiekowa tradycja obchodów tłustego czwartku dowodzi, że to nie tylko pączki, ale również faworki są konsumowane w dużych ilościach w te niezwykłe święto. Jest to ostatni czwartek przed wielkim postem, kiedy możemy objadać się do woli tłustymi potrawami, a korzenie sięgają do pogańskich obrzędów związanych z pożegnaniem zimy i jednoczesnym przywitaniem wiosny. W Polsce popularność tłustego czwartku wiąże się z karnawałem, gdyż jest obchodzony radośnie i z apetytem. Jest również okazją do dzielenia się słodkościami z rodziną i znajomymi, które mają przynieść szczęście i dostatek. Obchody tłustego czwartku to nie tylko pączki, faworki, lecz bardzo zakorzeniona z dziada pradziada polska kultura i tradycja. Historyczne korzenie tłustego czwartku. Średniowiecze zapoczątkowało pogańskimi obrzędami obchody tłustego czwartku. Tego dnia świętowano odejście zimy wraz z powitaniem wiosny w następujący sposób, tj. jedzono tłuste potrawy, szczególnie mięso, następnie suto zapijano winem, a na zagrychę przygotowywano pączki z ciasta chlebowego nadziewane słoniną, to nie żart! Z upływem czasu i napływem chrześcijaństwa obrzędy tłustego czwartku zmieniły charakter z pogańskiego na religijny. Wtenczas tłusty czwartek był zapowiedzią, że kalendarz liturgiczny za tydzień otwiera okres pokuty i umartwienia przed Wielkanocą. Jednocześnie dawał do zrozumienia, że kończy się czas karnawału i hucznych zabaw, a zaczyna się czas wyrzeczeń. Słonina i tłuste potrawy dominowały w tłusty czwartek zamiast pączków do momentu, gdy nastąpił rozwój cukiernictwa, a w szczególności dostęp do cukru. Dopiero wtedy na polskich stołach zagościły słodkie wypieki, kiedyś nazywane pampuchami, a obecnie pączkami, jak również słodkie ciasteczka chrusty, a obecnie nazywane faworkami lub chruścikami. Na przełomie całego roku nie stroniono od wypiekania pączków i faworków, ale tłusty czwartek po dziś dzień jest tradycją i dniem szczególnym, kiedy to wypieka się ogromne ilości tych słodkich wypieków. Tłusty czwartek obfitował w szeroko rozumianą symbolikę i wierzenia ludowe. Zjedzenie choćby jednego pączka w tym dniu miało zapewnić szczęście na cały rok, zaś przesądy głosiły, że unikanie słodkości tego dnia miało przynieść pecha albo nieszczęście. Współczesne czasy wynoszą pączka na piedestał, gdyż tłusty czwartek to prawdziwe święto tego słodkiego wypieku. Do tego dnia cukiernie i piekarnie pieczołowicie przygotowują się z dużym wyprzedzeniem, żeby zadowolić klientów szeroką gamą smaków w tym magicznym dniu. Oferta smaków wypiekanych pączków jest bardzo bogata, począwszy od tradycyjnych z różą lub marmoladą, po nowoczesne i bardziej wyszukane nadzienia egzotyczne. Wiele lokali stawia na oryginalność, wypiekając pączki o nietypowych smakach, a to dlatego, żeby przyciągnąć ciekawskich smakoszy. Tłusty czwartek jest dniem, w którym możemy wyrażać zachwyt z konsumowanych pączków i podziw dla wypiekających pyszne słodkości, ale również możemy okazać dar dobroci i hojności. W wielu miejscach w Polsce organizowane są akcje charytatywne, w trakcie których uzyskane pieniążki ze sprzedaży pączków zasilają szczytny cel. Magia tłustego czwartku wraz z upływającym czasem pokazuje nam, jak tradycje zmieniają się z równoczesnym zachowaniem historycznych korzeni. Tłusty czwartek w Polsce – tradycje. Zgodnie z tradycją tydzień przed Popielcem świętujemy tłusty czwartek i w tym dniu wypada, a nawet należy zjeść co najmniej jeden pączek, żeby zapewnić sobie szczęście i zdrowie na cały rok. W wielu regionach Polski innym tradycyjnym słodkim wypiekiem są faworki, tzw. Chruściki, one również dopełniają słodką tradycję. Innymi przysmakami były i nadal są mięsne specjały, takie jak: kiełbasa, kaszanka i słonina, które symbolizują obfitość i radość życia, ale obecne czasy wywierają presję na pączki jako głównego faworyta tłustego czwartku. W przeszłości miały miejsce zwyczaje, typu: maskarady, pochody czy nawet huczne imprezy. Kilka z nich zanikło, ale chodzą słuchy, że odżywają na nowo, żeby tradycji stało się zadość. W wielu regionach organizowano i nadal są organizowane konkursy na największych zjadaczy pączków lub faworków. Tłusty czwartek jest świętem, które łączy tradycje z przyjemnościami, dlatego wspólne świętowanie, biesiadowanie i delektowanie słodkościami jest niepowtarzalną okazją i należy ją kontynuować i przekazywać kolejnym pokoleniom. Obecna forma świętowania – jak zmieniło się znaczenie? Świętowanie tłustego czwartku w dzisiejszych czasach bardzo odbiega od formy, która obowiązywała w przeszłości. Zmiany takie, jak choćby religijne znaczenie tłustego czwartku zanika z każdym rokiem, gdyż coraz większe grono osób nie przestrzega i nie przywiązuje wagi do ścisłego postu przed Wielkanocą, a tłusty czwartek jest dniem, w którym liczy się dobra zabawa i jedzenie pączków, lekceważąc duchowe znaczenie wiekowej tradycji. Nasi przodkowie wielki post traktowali bardzo poważnie, dlatego w tłusty czwartek jedli tłusto, słodko i obficie, żeby pożegnać się z przyjemnościami życiowymi aż do Wielkiej Nocy. Na przełomie stuleci zaszło sporo zmian kulinarnych, otóż kiedyś pączki wyrabiano z ciasta chlebowego i nadziewano słoniną lub boczkiem, a zapijano winem albo wódką. Były to potrawy tłuste i kaloryczne, które symbolizują obfitość i radość życia. Obecnie wypiekane pączki są lżejsze, ale na pewno słodsze i nadziewane różnego typu konfiturami, kremami, czekoladą, a nawet marcepanem. Tego dnia nie tylko cukiernicy wypiekają: faworki, oponki, donuty, jak również róże karnawałowe, ale także powstają nowe tradycje, takie jak pieczenie babeczek, muffinek czy choćby ciasteczek w kształcie pączków. W dawnych czasach tłusty czwartek zbliżał ludzi na różnego typu zabawach hucznych, pochodach, maskaradach czy różnego typu konkursach. Ludzie odwiedzali się nawzajem, bawili się wspólnie i obficie się gościli, a obecnie utrwala się atmosfera indywidualnych zakupów bądź to wypiekania dla siebie i bliskich. Brakuje dawniejszej wspólnoty i radości. Za to mamy nowe czasy i nowe tradycje przy udziale mediów społecznościowych. Wstawianie zdjęć zakupionych lub upieczonych pączków, chwalenie się ilością zjedzonych i z jakim nadzieniem wyzwala rywalizację, porównanie i presję na zjedzenie jak największej ilości pączków. W obecnych czasach jesteśmy świadkami historii, jak zanikają dawne tradycje, ewentualnie ewoluują, lecz na pewno tworzą nowe. Sceptyk zapewne powie, że to utrata wartości i kultury, a optymista zapewni, że to naturalna ewolucja i dostosowanie do nowych czasów. Tłusty czwartek na świecie – jak świętują inni? Polska nie jest jedynym katolickim krajem na świecie, gdzie świętuje się obchody pożegnania karnawału. Oczywiście trzeba nadmienić, że każdy z krajów świętuje podobnie, ale inaczej: • W Polsce takim dniem jest ostatni czwartek karnawału, zwany „tłustym czwartkiem”, w którym to jemy tłuste potrawy, pączki, faworki i nawet placki ziemniaczane w geście pożegnania karnawału, a godnym wejściem w okres wielkiego postu. W pozostałych krajach również obchodzi się pożegnanie karnawału, tyle że różnią się dniem tygodnia, nazwą i według innych zwyczajów, oto kilka przykładów: • Mardi Gras – obchodzony jako tłusty wtorek w takich krajach, jak Francja, Stany Zjednoczone, Kanada i kilku innych krajach, jest ostatnim dniem karnawału, w którym to odbywają się huczne parady przebierańców w różnobarwnych kostiumach, maskach i głośnej muzyce. • Francja w tym dniu zachwyca się pączkami, faworkami, goframi i naleśnikami z sosem pomarańczowym. • Nowy Orlean słynie z rzucania kolorowymi koronkami i monetami z balkonów i wozów. • KarneVal (karnawał) – okres zimowych balów, zabaw i pochodów. Rozpoczyna się 11 listopada o godzinie 11:11 i trwa do Środy Popielcowej w takich krajach, jak: Niemcy, Austria, Szwajcaria i kilku innych krajach. • Następnie w kilku regionach, np. w Nadrenii obchodzony jest Babski karnawał, a polega on na obcinaniu mężczyznom krawatów przez panie, a typowe potrawy dla tych regionów, to ciasta drożdżowe i pączki o różnym nadzieniu i polewie. • Pancake Tuesday (naleśnikowy wtorek) w ten dzień świętuje społeczność Wielkiej Brytanii, Irlandii, Australii i kilku innych krajów. Tego właśnie dnia wszyscy ludzie pieką naleśniki i w szerokim asortymencie smaków, jak, choćby: z dżemem, cukrem, cytryną, syropem klonowym, itd. Zajadają się nimi, a nawet organizują wyścigi w podrzucaniu naleśnika na patelni biegnąc. • Tłusty czwartek i podobne święta w wielu krajach sprowadzają się do tych samych wartości, jak, choćby: radość, zabawa i smakowanie różnych przysmaków, ale należy pamiętać, że są to dni przygotowania do wielkiego postu i Wielkanocy, które mają znaczenie religijne i duchowe. Przepisy na tłustoczwartkowe wypieki. Tłusty czwartek to taki wyjątkowy dzień w którym możemy, a nawet wypada zaszaleć, choćby ten jedyny dzień w roku, ponieważ tradycja tego wymaga. Tłuste potrawy, a szczególnie tradycyjne słodkości, takie jak: pączki w bardzo szerokiej gamie smaków, faworki, oponki i racuchy, również możemy przy odrobinie dobrych chęci samodzielnie upiec i podzielić się z bliskimi. Dla kreatywnych polecam kilka przepisów na tradycyjne i nowoczesne wariacje tych wypieków: – Pączki pistacjowe to pyszne pączki z nadzieniem pistacjowym, a polewa z białej czekolady, przepis poniżej. https://mojewypieki.com/przepis/paczki-pistacjowe – Racuszki bananowe to zdrowsza alternatywa dla tradycyjnych racuszków, nie zawierają dodanego cukru, przepis poniżej. https://kuchniaagaty.pl/przepisy/bananowe-racuszki – Faworki Neli Rubinstein to tradycyjne, delikatne i chrupiące faworki, przepis poniżej. https://mojewypieki.com/przepis/faworki-neli-rubinstein – Wyborne pączki z dziurką, tzw. Oponki, to również tradycyjny wypiek oferowany w tłusty czwartek, przepis poniżej. https://kuchniaagaty.pl/przepisy/paczki-z-dziurka – Dla wszystkich tych, co stronią od tłustych potraw i słodkich wypieków tłustoczwartkowych mam propozycję i zarazem alternatywę jako nową tradycję na tłusty czwartek, tj. bardzo szeroki asortyment ciasteczek Dr Gerard Jeśli skusisz się raz, zapewne wrócisz po więcej, polecam. https://drgerard.eu/ To prawda, kolejny tłusty czwartek już za nami, ale każdą inną okazję możemy wykorzystać, żeby sprawdzić powyższe przepisy i cieszyć się własnym wykonaniem i delektować niepowtarzalnym smakiem. Podsumowanie. Tłusty czwartek jest dniem, w którym zaspokojenie potrzeb żywieniowych, jak również rozkosz dla podniebienia, nie oddaje istoty znaczenia tego dnia. Otóż tłuste potrawy i słodkości typu: pączki, faworki itd., są częścią tradycji naszej polskiej kultury, która sięga Średniowiecza, a korzenie swoje ma w religii i obrzędach ludowych. Tłusty czwartek to również tradycja, która ma znaczenie nie tylko dla ciała, ale również dla duszy, dlatego naszą powinnością jest podtrzymywanie i przekazywanie tradycji kolejnym pokoleniom, aby i one mogły cieszyć się tradycją tłustego czwartku i dobrze bawić się. Drogi czytelniku, jeśli leży ci na sercu dobro narodowe i polska kultura, to przekazuj swoim dzieciom i wnukom Tradycje, żeby i one mogły z dumą przekazać je dalej. Autor: Karol.