Ciastka na bazie warzyw? Sprawdź czy to możliwe

Produkty o których będę pisał, należą do klasyki – wręcz kultu rzemiosła. Ich rodzajów oraz gatunków, jest tysiące. Każdy z nas ma jakieś swoje ulubione. Niektóre mają wymyślne kształty, albo kolorowe wzory wzbudzające podziw, niczym swego rodzaju arcydzieła. Często bywa też, że ich wygląd i aromat jest tak kuszący, że nie można się oprzeć. Ich historia Sięga czasów kiedy wymyślono chleb – a może nawet wcześniejszych… Tematem tej treści są ciastka. Ich produkcja stanowi obecnie olbrzymi obszar przemysłu cukierniczego. Słowo „ciastko”, kojarzy się zazwyczaj ze słodkim małym przedmiotem, gdyż bardzo często stanowi dodatek do kawy, albo herbaty. Bywa poczęstunkiem z jakiejś okazji – albo i bez okazji. Stanowią przegryzkę w czasie oglądania telewizji – w czasie filmu, albo zawodów sportowych, albo ot tak zjadamy je z przyjemnością po prostu ze smakiem. Klasycznych rodzajów ciastek jest bardzo wiele – markizy, babeczki, nadziewane rurki, wafelki, rogaliki… Są one wytwarzane z różnego rodzaju ciast – francuskiego, kruchego, drożdżowego, ptysiowego – jak na przykład eklery albo karpatki. Kojarzą się one nam zazwyczaj ze słodkimi wyrobami, bo w takiej formie najczęściej one występują. Babeczki z nadzieniem owocowym, albo musem orzechowym. Markizy przełożone kremem orzechowym, albo ekler z bitą śmietaną. Ale wraz z upływem czasu, człowiek wymyśla coraz to nowe smaczne formy owych produktów, zwanych ciastkami. Dzieje się tak z kilku powodów. Po pierwsze - ze zwykłej ciekawości, po drugie – z potrzeby odkrywania nowych smaków, a po trzecie – aby wprowadzić nowe zdrowsze metody do swojej diety. Zaczęto więc bardziej ograniczać w ciastkach tłuste masy oraz wysoko słodzone substancje i przygotowywać produkty słodko słone, a także jedynie słone. Dobrym pomysłem jest wprowadzenie do zrobienia ciastek, pospolitych warzyw – takich naszych krajowych, które dostępne są dla nas zawsze i wszędzie. Z ich udziałem, możemy przygotować najrozmaitsze przysmaki – ciastka słodkie, półsłodkie, słodko słone, słone a także pikantne. Mogą to być ciastka z ciasta drożdżowego, kruchego, francuskiego, biszkoptowego, jak i ptysiowego – a także jakiekolwiek inne. Spożywanie ciastek z dodatkami warzywnymi, to nie tylko inne smaki, nowe doświadczenia kulinarne – jeśli przygotowujemy je osobiście – czy satysfakcja z powodu ich zrobienia. Mają one znacznie szerszy zakres korzyści – między innymi może to być ograniczenie spożywania tuczących i szkodliwych dla naszego zdrowia tłuszczy oraz cukrów, zmiana nawyków dietetycznych – a nawet pewna zmiana stylu życia w niektórych przypadkach. Ponadto ciastka z warzywami mogą stanowić pełnowartościowy posiłek na każdą porę dnia – a jako suchy prowiant, może być przydatny w szkole, pracy, w podróży, albo w plenerze. Ciastka z warzywami mogą stanowić różnoraką formę, jak również przygotowywać można je na wiele smaków – od słodkich, po słone i pikantne. Mogą to być jednolite ciasta, do których dodane są starte, lub drobno posiekane warzywa, albo jakieś bryły wypełnione nadzieniem warzywnym – rogaliki, bułeczki, kulki, babeczki, rurki albo pierożki czy rożki. • Jednym z najpopularniejszych warzyw jakie stosuje się do produktów cukierniczych jest marchew. Ma ona dość szerokie zastosowanie, gdyż może ona być stosowana zarówno jako składnik ciast – na przykład do keksów, jak również jako środek wypełniający – na przykład jako nadzienie do babeczek. Ale marchew stosuje się też jako dodatek do przecierów owocowo warzywnych, które to produkty także służą jako składniki w cukiernictwie. • Kolejnym bardzo popularnym warzywem, które służy jako składnik w produktach ciastkarskich jest burak ćwikłowy. Posiada on nie tylko wartości smakowe i zdrowotne, ale też dodaje się buraka ze względu na swoją barwę. • Dynia jest niezwykle cenna ze względu na swoje pożyteczne właściwości. Służy do produkcji pulp, przecierów oraz dżemów. W ciastkarstwie stosuje się dynię w różnych formach – jako nadzienie, oraz jako składnik ciast. Z dodatkiem dyni produkuje się zarówno ciastka słodkie, jak i słone i pikantne. • Podobnie jak z dynią, rzecz ma się z cukinią – wszak to przecież warzywo dyniowate. Choć jeszcze nie zdobyła ona takiej popularności jak poprzednie warzywa, to coraz śmielej wkracza ona do przepisów piekarskich i w przyszłości można się będzie jeszcze wiele spodziewać po cukinii. Produkty cukiernicze przygotowane z dodatkami warzyw są bardzo smaczne i cieszą się powodzeniem większości z nas. Poniżej podam kilka przykładowych przepisów na ich przygotowanie. • Ciasteczka marchewkowe z orzechami Składniki: 100g mąki pszennej – może być pełnoziarnista, 100g kaszki ryżowej błyskawicznej, 100g zmrożonego masła, 100g drobno startej marchewki, 50g cukru pudru, 1 jajko, 1 cukier waniliowy, ½ łyżeczki proszku do pieczenia, ½ łyżeczki sody oczyszczonej, ½ łyżeczki cynamonu, ½ łyżeczki mielonego imbiru, Kilka drobno posiekanych orzechów włoskich, Przygotowanie: Mąkę mieszamy z kaszką ryżową i proszkiem do pieczenia oraz sodą oczyszczoną. Do malaksera wrzucamy startą marchewkę i wsypujemy mieszankę mąki z kaszką oraz proszkiem i sodą – mieszamy. Następnie kolejno dodajemy – cukier puder, cukier waniliowy, cynamon i imbir. Z jajka oddzielamy białko od żółtka – żółtko dodajemy do masy w malakserze. Siekamy zmrożone masło i wrzucamy do malaksera – wszystko dokładnie mieszamy. Następnie z całej zawartości tworzymy kulę i wkładamy na godzinę do lodówki. Siekamy orzechy. Wyjmujemy schłodzoną kulę ciasta z lodówki a piekarnik nagrzewamy do temperatury 180 stopni. Ciasto rozwałkowujemy na grubość około 0,5 cm i tniemy w rąby. Wierzch smarujemy białkiem a następnie posypujemy posiekanymi orzechami. Pieczemy 15 minut metodą góra-dół. • Kolejnym przykładowym przepisem będzie propozycja na czekoladowe ciastka z burakami. Moja wersja tej propozycji, to muf finy – albo jak kto woli – babeczki. Składniki: 100g upieczonych startych buraków, 1 jajko, 50 ml oleju – polecam z pestek winogron, 40 ml słodkiej śmietanki 18 lub 30 %, 150g mąki pszennej – najlepiej pełnoziarnista, 5-6 kostek gorzkiej czekolady, 2 łyżki cukru, ½ łyżeczki sody oczyszczonej, ½ łyżeczki proszku do pieczenia, Ewentualnie odrobina przyprawy do piernika, Kandyzowane owoce na wierzch, Przygotowanie: Śmietankę i czekoladę umieścić w naczyniu, takim aby można było umieścić w ciepłej kąpieli wodnej. Upieczone, obrane i rozdrobnione buraki przekładamy do malaksera, dodając wszystkie mokre składniki – olej, jajko, oraz śmietankę połączoną z rozpuszczoną czekoladą - miksujemy. Następnie mieszamy ze sobą wszystkie suche składniki i dodajemy do malaksera. Piekarnik należy nagrzać do 180 stopni C, foremki wyłożyć papilotami, następnie napełnić ciastem i ułożyć na wierzchu kandyzowane owoce. Piec metodą góra – dół, w czasie 30-40 minut, w zależności od piekarnika. Po upieczeniu, jeszcze ciepłe ciastka można posypać startą gorzką czekoladą. Smacznego. • Czas na kolejny – trzeci przykładowy przepis. Będzie to propozycja na ciasto dyniowe z korzennymi przyprawami. Składniki: 150 g mąki pszennej, 200 g puree z dyni (puree uzyskujemy poprzez upieczenie dyni w piekarniku, albo usmażenie surowego warzywa pokrojonego w kostkę, na patelni z łyżką oliwy), 120 g cukru, 100 ml oleju, 2 jajka, ½ łyżeczki przyprawy do piernika, 1 łyżeczka proszku do pieczenia, ½ łyżeczki sody oczyszczonej, 2 szczypty soli, Cukier waniliowy, Wykonanie: W naczyniu tworzymy jednolitą masę, z następujących składników – cukier, olej, jajka, puree z dyni, cukier waniliowy – najlepiej blenderem lub w malakserze. Wymieszać mąkę z proszkiem, sodą, solą i przyprawą do pierników. Stopniowo łączyć, dodając powoli mieszankę mąki z masą, powoli mieszając. Przygotowane ciasto wykładamy do tortownicy o średnicy 23 cm i wyrównujemy. Piec należy w temperaturze 180 stopni, w czasie 35-40 minut. • I jeszcze jeden przykładowy przepis – na ciasteczka z cukinii i czekoladą. Składniki: ½ kostki masła, 100g cukru – może być 1:1 z erytrolem, 1 jajko, 320g szklanki mąki pszennej, 1 pełna łyżeczka proszku do pieczenia, 1 szklanka startej na grubo cukinii, 1 i ½ posiekanej czekolady – może być z bakaliami, 1 płaska łyżeczka startej skórki z cytryny, Ewentualnie łyżeczka mielonego imbiru, Przygotowanie: Masło dokładnie utrzeć z cukrem. Dodać jajko i także utrzeć. Proszek do pieczenia wymieszać z mąką i mieszając, powoli dodawać do utartej masy – dokładnie wymieszać. Następnie dodać startą cukinię i również wymieszać. Na końcu dodać posiekaną i oprószoną w mące czekoladę. Po wymieszaniu wszystkiego, formować małe, kuliste bądź owalne ciasteczka. Ułożyć je na blaszce do pieczenia wyłożonej pergaminem. Piec należy w temperaturze 180 stopni, przez około 15 – 20 minut. Każde warzywo, zanim zostanie wykorzystane jako składnik, musi być odpowiednio przygotowane. I tak – marchew musi być dokładnie umyta i obrana, następnie pozbawiona ewentualnych uszkodzonych miejsc. Następnie w każdym przypadku trzymamy się przepisu, gdyż w jednym będzie należało zetrzeć warzywo na drobnej tarce, w innym zaś o grubych oczkach. Tak samo dotyczy to pozostałych warzyw. Bywa również, że istnieje potrzeba wcześniejszej obróbki termicznej warzyw – patrzmy na powyższe przepisy, dotyczące buraka i dyni. Wymaga to od nas nieco więcej włożonej pracy, ale chodzi o satysfakcję w efekcie końcowym. Ważną sprawą jest wybranie składników dodatkowych – nie chodzi tylko o same dodatki, jak choćby aromaty, albo elementy dekoracyjne, bo te możemy swobodnie dobierać według własnych upodobań. Na przykład zamiast posypać ciasteczka posiekanymi orzechami, możemy użyć pestek dyni, słonecznika czy ziarna sezamu. Ale chodzi głównie o takie składniki jak mąki i tłuszcze. Przykładowo – do kruchych amoniaczków, nie zastosujemy oleju jako tłuszczu, tylko raczej masło. I mąki – osoby będące na diecie bezglutenowej, mogą jak najbardziej spożywać ciasteczka z warzywami, gdyż warzywa raczej nie zawierają glutenu, ale powinny wybierać produkty na bazie mąki ryżowej, kukurydzianej, owsianej czy cieciorki. Konsystencja ciasta może być bardzo różna, w zależności od tego jakie mamy zamiar zrobić ciastka. Ciasto do wałkowania, albo kiedy kształt formowany jest ręcznie, będzie miało konsystencję plastyczną. Natomiast ciasto – na przykład – keksowe, będzie rzadsze, zawiesiste i lejące. Jeśli odnosimy że ciasto jest zbyt rzadkie lub zbyt gęste, możemy dodać do niewielką ilość mąki – w przypadku zbyt rzadkiego, lub płynnych substancji – takich jakie są w przepisie – w przypadku zbyt gęstej treści. Pamiętać jednak należy, aby z dodawaniem składników nie przesadzać i dodawać je stopniowo w bardzo małych porcjach, aż do uzyskania żądanego efektu. Przedstawione przeze mnie propozycje, to jedynie ziarnko piasku w Saharze możliwości. Znacznie więcej możliwości ciastkarskich produktów istnieje z wykorzystaniem warzyw w słonych i pikantnych wyrobach. A oto jeszcze kilka przykładowych przepisów. • Chleb warzywny: Składniki: 0,5 kg mąki pszennej – typ 750, 350 ml letniej wody – 30-35 stopni C, 50 ml oliwy, 1 opakowanie suchych drożdży, 1 łyżka cukru, 2 łyżeczki soli, 1 łyżeczka granulowanego czosnku, 1 łyżeczka słodkiej papryki, ½ łyżeczki białego pieprzu, 4-5 suszonych pomidorów w oliwie, 100 g upieczonej dyni, 100 g Świerzego szpinaku, 1 łyżeczka czarnuszki do posypania na wierzch, Przygotowanie: Mąkę przesiać aby się dotleniła. Cukier rozpuścić w 100 ml wody, dodać czubatą łyżkę mąki, podgrzać do temperatury 30-35 stopni, wsypać drożdże, wymieszać i odstawić w ciepłe miejsce na około pół godziny. Dynię i szpinak zmiksować na jednolitą masę, pomidory bardzo drobno posiekać. Wymieszać razem wszystkie sypkie składniki, dodać resztę wody, oliwę, zaczyn drożdżowy, masę szpinakowo dyniową oraz pomidory, dobrze wyrobić ciasto. Uformować kulę i wstawić do sporej misy lub garnka do wyrośnięcia, przykryć ścierką i odstawić w ciepłe miejsce. Kiedy ciasto wyrośnie do podwójnej objętości, wyjąć je i uformować wałek, taki aby zmieścił się w keksówce. Formę smarujemy tłuszczem, albo wykładamy pergaminem. Ciasto przekładamy do przygotowanej foremki, posypujemy czarnuszką i odstawiamy w ciepłe miejsce do wyrośnięcia. Piekarnik nagrzewamy do temperatury 200 stopni C. Pieczemy 1 godzinę. • Tarty są produktami z zastosowaniem warzyw, które mają bardzo wielu zwolenników i smakoszy. Są to ciasta, gdzie zastosowanie warzyw ma bardzo szeroką rozpiętość. Podam przykładowy przepis na tartę, która jest na czasie w maju i czerwcu. Składniki: - ciasto na spód, 100 g masła, 200 g mąki pszennej typ 450, 1 łyżka kwaśnej śmietany 18%, 1 żółtko, 1 łyżeczka soli, ½ łyżeczki proszku do pieczenia, - na wierzch, 250 g szparagów, 100-150 g pomidorków koktajlowych, 2 żółtka, 200 ml słodkiej śmietanki 30%, 100 g sera gorgonzola, Sól, pieprz, Natka pietruszki, Przygotowanie: Mąkę przesiać na deskę, położyć na niej schłodzone masło i posiekać. Dodać sól, żółtko i kwaśną śmietanę oraz proszek do pieczenia. Dokładnie wyrobić, uformować kulę, owinąć w folię i włożyć do lodówki na godzinę. Poodcinać twarde zbędne końce u szparagów a przydatne części wrzucić do gotującej się wody na minutę. Po tym czasie odcedzić i przepłukiwać zimną wodą aż do wystygnięcia. Żółtka, słodką śmietankę i gorgonzolę połączyć, dodać po pół łyżeczki soli i pieprzu i zmiksować. Ciasto wyłożyć do formy, kształtując podwyższone brzegi, piec w 190 stopniach przez 15 minut. Następnie po wyjęciu, podwyższyć temperaturę piekarnika do 200 stopni, wyłożyć sos na podpieczone ciasto a następnie ułożyć szparagi i przekrojone na pół pomidorki. Delikatnie posolić, wstawić do piekarnika i piec przez 25 minut. Przed podaniem posypać posiekaną natką pietruszki. • Dobrym pomysłem na pełnowartościowy posiłek są muffiny z warzywami. Mogą one być spożywane na śniadanie, ale też o każdej innej porze dnia. Dużą zaletą ich jest również to, że możemy w łatwy sposób spakować je i zabrać ze sobą a później zjeść w dowolnym miejscu. Poniżej podaję przykładowy przepis na muffiny z warzywami. Składniki: 320 g mąki pszennej pełnoziarnistej, Szklanka mleka, 1 jajko, 80 ml oliwy, 1 łyżeczka proszku do pieczenia, ½ łyżeczki sody oczyszczonej, 1 łyżeczka soli, 1 łyżeczka włoskiej przyprawy śródziemnomorskiej, ½ papryki czerwonej, ½ młodej cukinii, 1 mała garść czarnych oliwek, Przygotowanie: Połączyć i wymieszać – mąkę, proszek do pieczenia, sodę, sól i przyprawę ziołową. Mleko, jajko, oliwę zmiksować – najlepiej blenderem. Warzywa umyć, osuszyć – paprykę pokroić bardzo drobno, oliwki posiekać, cukinię zetrzeć na grubo. Wlewać powoli miksturę do mąki z pozostałymi składnikami i wyrobić ciasto. Rozdrobnione warzywa dodać do ciasta i dokładnie wymieszać. Masę przełożyć do foremek i piec 20-25 minut w temperaturze 180 stopni C. Istnieje bardzo wiele przepisów na produkty piekarnicze z warzywami. Powstają też coraz nowsze inne Propozycje na wykorzystanie warzyw w ciastach i ciastkach. Tak naprawdę, to do wypieków można wykorzystywać wszystkie warzywa – nawet te mniej popularne. Z nostalgią wspominam drożdżowe rogaliki mojej babci, nadziane niezwykle smaczną konfiturą z zielonych pomidorów, którą także sama przygotowywała. Nie tak dawno natknąłem się na przepis ciasta czekoladowego z… jarmużem, czy równie ciekawy – tarta z cykorią. Wystarczy sobie wygooglować odpowiednie hasła i mamy odpowiedni przepis. Można również łączyć wiele warzyw w jednym produkcie – tak jak ma to miejsce w sałatkach. Można również wymyślać inne rzeczy – nie tylko chlebki, tarty, muffiny, czy ciasteczka, ale także wieloskładnikowe rolady, torty czy pączki albo gofry. Eksperymentować jak najbardziej można – a nawet należy. Wszak wyobraźnia jest skarbnicą wynalazków! Dostępność produktów piekarniczych z dodatkiem warzyw na naszym rynku, może nie jest tak obfita jak z dodatkami owocowymi albo słodkimi masami, ale jeśli chce się coś ciekawego znaleźć, to wcale nie jest to aż tak nadzwyczaj trudne. W sklepach albo w małych sklepikach z pieczywem, często można spotkać świeże produkty – drożdżowe, na kruchym cieście, jak i na cieście francuskim, bardzo wiele smacznych wypieków z warzywami. Dostępne są także produkty ciastkarskie od wyspecjalizowanych producentów – na przykład takich jak Dr Gerard, Lajkonik, Birba, Złotokłos – ale to tylko niektóre z nich. W sklepach i marketach można znaleźć je na stoiskach z przegryzkami, ciastkami i słodyczami. Zanim jednak włożymy dany produkt do koszyka, warto zapoznać się z tym co kupujemy – sprawdzić kto jest producentem, jaka jest data ważności, jaki jest skład. Chodzi o to, aby kupić produkt wysokiej jakości, oparty na zdrowych, naturalnych składnikach. Warto sięgać po produkty piekarnicze z dodatkami warzywnymi, zamiast tych klasycznych słodkich produktów. Zaczniemy bowiem zmieniać swoje nawyki, zjadając zdrowsze produkty. Zmorą naszych czasów jest nadmierne spożywanie wysoko przetworzonych potraw, co prowadzi do bardzo wielu cywilizacyjnych ciężkich chorób i kalectw. Zachęcam do samodzielnego wykonywania wypieków, gdyż wtedy najlepiej wiemy co zjadamy. Proponuję sięgać po przepisy i zaczynać od prostych propozycji, pamiętając aby używać zdrowych składników – a więc mąki pełnoziarniste, oraz prozdrowotne tłuszcze i cukry. Niech to będzie zachęcającą inspiracją do odkrywania czegoś nowego. A z czasem może zaczniemy eksperymentować i staniemy się ekspertami w tworzeniu przepisów?